Afgelopen week was prof. dr. Leonieke Boendermaker te gast bij Kwaliteit en Blijvend Leren (KBL). Ze gaf een inspiratiesessie over implementatievraagstukken in de jeugdzorg. Boendermaker is lector Jeugdzorg aan de Hogeschool implementatievraagstukken in de Jeugdzorg van Amsterdam en bijzonder hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. Ze doet al jaren onderzoek naar hoe je veranderingen in de jeugdzorg goed kunt invoeren en vasthouden.
Haar belangrijkste boodschap: implementatie is geen eenmalige actie, maar een proces. Het vraagt om een duidelijke en structurele aanpak, goede ondersteuning en betrokkenheid van iedereen in de organisatie. Op basis van haar werk en de literatuur onderscheidt zij vier belangrijke stappen:
- De basis
Waarom lukt het professionals soms niet om nieuw geleerde dingen toe te passen? Dat kan komen door tijdgebrek, weinig oefening of omdat de aanpak niet goed past bij de doelgroep. Het is belangrijk om deze belemmeringen in beeld te brengen en ondersteuning te bieden. - Strategieën
Alleen een training is niet genoeg. Professionals moeten kunnen oefenen, reflecteren en feedback krijgen. Ook de organisatie moet meebewegen, bijvoorbeeld in leiderschap en cultuur. - Usable innovation
Een aanpak moet niet alleen goed onderbouwd zijn, maar ook duidelijk en toepasbaar. Door precies te beschrijven wat de kern is van een methode, wordt deze makkelijker aan te leren en toe te passen in de praktijk. - Procesbegeleiding
Een klein team begeleidt het implementatieproces. Ze kiezen de juiste strategieën, werken met data en zorgen ervoor dat de aanpak goed wordt uitgevoerd. Het team reflecteert, stelt bij en leert met de organisatie.
In de ontwikkeling van kwaliteit en blijvend leren is aandacht voor implementatie een belangrijke opgave. Bij KBL herkennen we de uitdagingen die daarbij horen. Er is veel kennis en er zijn veel goede methodes, maar hoe zorgen we ervoor dat die ook echt gebruikt worden? Implementatie is geen bijzaak, maar een kerntaak. En daarin willen wij als KBL een ondersteunende en verbindende rol spelen.